http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publica ... 4746&tab=3Gazeta Polska: codzienne pismo polsko-katolickie dla wszystkich stanów 1924.06.17 R.28 Nr138
Hipoteka z roku 1634 spłacona 1 października 1894 r. Hipoteki przedwojenne zostały rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 maja 1924 r. przerachowane. na 15 do 50 procent wartości pierwotnej, co wywołało już liczne protesty. Pokrzywdzeni nie mogą zrozumieć dlaczego mają tracić pieniądze, za których pewność ręczył przeważnie majątek gruntowy. Przecież wartość ziemi pozostała. Wobec tego nowoczesnego przerachowania warto przytoczyć hipotekę z roku 1634, która przez 191 lat przetrwała różne burze dziejowe zanim została przerachowana na walutę nowszą, a po 260 latach została ostatecznie spłacona w markach niemieckich prawie w pełnej uznanej wartości.
Dokument ten napisany starą pisownią (częściowo nie czytelny) brzmi: Przed Sądem Urzędu Landzw (?) y Ławice przysiężney gminów Kiełczewa y Korąblewa Ich Mościow Prałatów Wielebny Kapituły Posnanskiey oblicznie stanąwszy Praco (?) Stanisław Korbik Młynarz nazwany Kołwina z Kiełczewa dobrowolnie przy obecności Walentego Psczołki Landzw (?) na ten czas zeznał: Isz od Wielebnego Xiedza Jana Chelinskiego Altaristy Kaplice Kramarskiey a Seniora Bractwa Altaristow Koscinskych summę Dwanaście grzywien Polskych od Marcina Psczołkiey podniesionąm skutecznie odebrał y odliczeł ktorąm od dnia dzisieyszego na dobrach swich wszytkych w Kiełczewie stoiących wyderkowym sposobem zapisał y czynsz od tychże Dwunastu grzywien grzwnę na rok na każdy Swienty Stanisław .po Wielkinocy do ręku Seniora tegosz Bractwa y Inszych teraz y napotym będącym za ręcznym kwitem asz do zniesienia tey summy płacic submittował się. Którego Czynszu przerzeczonęmu bractwu przynależącego zapłata od przyszłego Swientego Stanisława asz wrok będzie się zaczynała. Pod zakładem Czynszewi y summie originalney rownaiącęmu się o który czynsz zapisany będzie powinien przed Włodarzem Kiełczeskym albo Urzędem directe odpowiadać. Actum in Villa Kiełczewo fra quarta post Dominicam
Misericordiae proxima Anno Dm. 1634.
Hipoteka powyższa spisana w r. 1634 została na wniosek ks. Pawłowicza w Kościanie z dnia 28 maja 1819 roku przerachowana na terminie 2 marca 1825 r. W dniu tym rolnik
Paweł Smoczyk i żona jego Gertruda z domu Maćkowianka z Kiełczewa oświadczyli przed sądem we Wschowie, że hipotekę powyższą uznawają w wysokości 100 złotych polskich i 12 marek po 6 procent rocznie.
Dnia 13 czerwca 1877 roku została hipoteka. ta wypisana podług wszelkich prawideł nowoczesnej biurokracji i czterostronny "Preussischer Hypothekenbriel" w najdrobniejszych szczegółach wypisany i opieczętowany sznureczkiem wygotowany został dla mansjonarjatu w Kościanie, opiewający jednakże zawsze jeszcze na 100 złotych polskich i 12 marek.
Wszelkie nowsze uchwały i zmiany zostały na starym dokuncie w języku. niemieckim również zapisane w krótkości, a ostatecznie dnia 1 października 1894 znajdujemy tam notatkę, że hipoteka niniejsza na 100 złotych polskich i 12 marek włącznie procentów została w księdze gruntowej (oddział III. Nr.1) wymazana.
Własciciel tych starych papierów zapewniał nas, że hipotekę spłacił wówczas we wysokości 60 marek niemieckich.
A więc dług zaciągnięty w roku 1634 we wysokości 12 grzywień przerachowano w roku 1825 na 100 złp. i 12 marek niem., a w roku 1894 spłacono go złotemi markami niemieckiemi.
Przez 260 lat istniał dług w całej pełni; nikomu ani się śniło spłacić dług częściowo, chociaż nad Polską przechodziły rozmaite burze dziejowe i nastąpił upadek państwa polskiego. Nowe rządy pruskie nie unieważniały starych wierzytelności, ale sądownie kazały spisać nowy dokument, tak że pieniądze wypożyczone przed 260 laty nie przepadły. A teraz, gdy zaledwie 10 lat mija od wybuchu wojny światowej, unieważnia się we większej części rozkazem ministerjalnym przedwojenne długi, zamiast kazać sporządzić nowe uznania starych zobowiązań. Spłata długu może nastąpić wtenczas, gdy to będzie możliwe, ale nie można przecież jednem pociągnięciem pióra skreślić starych długów z krzywdą jednych obywateli, a z korzyścią drugich. To nigdy pogodzić nie można ze sumieniem, sprawiedliwością i praworządnością.
...
Ks. Antoni Pawłowicz: http://www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main. ... is&id=3386
Zaloguj
Zarejestruj
FAQ
Szukaj
