Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego w historii i dialektach języka polskiego
Autor: Mieczysław Szymczak
Wydawca: PWN W-wa 1966

Zafascynowana lekturą o stopniach pokrewieństwa i powinowactwa w rodzinie, postanowiłam założyć nowy temat.
Przeglądając księgi metrykalne w Archiwach Archidiecezjalnych, akta USC w Archiwach Państwowych czy też inne archiwalne dokumenty,
każdy genealog trafia na poszukiwane nazwiska, ale wielu z nas nie wie kim ta osoba jest w stosunku do nas samych, kto jest krewnym,
kto powinowatym, jaki stopień pokrewieństwa nas łączy, czy też kto jest do nas obcym.
Myślę, że poniższy spis treści w/w książki daje odpowiedź na wiele pytań, i wyjaśnia kto jest krewnym, kto powinowatym,
a kto obcym.

SPIS TREŚCI
Przedmowa Prof. W. Doroszewskiego
I. UWAGI WSTĘPNE
II. NAZWY STOPNI POKREWIEŃSTWA RODZINNEGO

Nazwy stopni pokrewieństwa pełnego

Nazwy stopni pokrewieństwa pełnego w linii prostej

Pierwszy stopień pokrewieństwa
Ojciec
Matka
Rodzice
Syn
Córka
Dziecko

Drugi stopień pokrewieństwa
Dziadek
Babka
Dziadek i babka
Wnuk
Wnuczka
Wnuk i wnuczka

Trzeci stopień pokrewieństwa
Pradziadek
Prababka
Pradziadek i prababka
Prawnuk, prawnuczka
Prawnuki

Czwarty stopień pokrewieństwa
Prapradziadek, praprababka
Praprawnuk, praprawnuczka

Nazwy stopni pokrewieństwa pełnego w linii bocznej

Drugi stopień pokrewieństwa w linii bocznej
Brat
Siostra
Rodzeństwo

Trzeci stopień pokrewieństwa w linii bocznej
Brat ojca
Brat matki
Siostra matki lub ojca
Syn brata w stosunku do stryja
Córka brata w stosunku do stryja
Syn brata w stosunku do siostry ojca
Córka brata w stosunku do siostry ojca
Syn siostry
Córka siostry

Czwarty stopień pokrewieństwa w linii bocznej
Syn brata ojca
Córka brata ojca
Syn brata matki
Córka brata matki
Syn siostry ojca lub siostry matki
Córka siostry ojca lub siostry matki

Nazwy stopni pokrewieństwa niepełnego

Pokrewieństwo zastępcze
Macocha
Ojczym
Pasierb
Pasierbica
Pasierbi

III. NAZWY STOPNI POWINOWACTWA RODZINNEGO

Nazwy wyrażające stosunki powinowactwa między małżonkami
Żona
Mąż
Małżeństwo

Nazwy stopni powinowactwa rodzinnego w linii prostej
Ojciec męża, ojciec żony
Matka męża, matka żony
Rodzice męża lub rodzice żony
Mąż córki
Żona syna

Nazwy stopni powinowactwa rodzinnego w linii bocznej

Drugi stopień powinowactwa rodzinnego w linii bocznej

Nazwy rodzeństwa współmałżonka
Brat męża
Siostra męża
Brat żony
Siostra żony

Nazwy współmałżonka rodzeństwa
Żona brata
Mąż siostry

Trzeci stopień powinowactwa rodzinnego w linii bocznej
Żona brata ojca
Żona brata matki
Mąż siostry matki lub siostry ojca

IV. ZAKOŃCZENIE
V. WYKAZY, OBJAŚNIENIA, MAPY.

Książka zawiera indeks omawianych wyrazów.
POLECAM.

Podobny temat:
viewtopic.php?p=28725#p28725

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

Książka wydaje się być interesująca i powinna być przydatna genealogom. Nie każdemu bowiem łatwo uświadomić sobie związki rodzinne. Pokrewieństwo (filiacja)można sprawdzić badając DNA, a powinowactwo (koicja) tym badaniem nie da się określić.

Witam Ciebie Danko na forum. Bardzo się cieszę, że jesteś z powrotem i że chcesz dzielić swą wiedzą z nami. Cieszę się,że nasza krótka rozmowa na spotkaniu opłatkowym (nie było okoliczności na dłuższą) zaowocowała.
Wojtek

W internecie jest wiele stron dot. pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego.
Poniżej podaje kilka linków.

Relacja rodzinna
http://pl.wikipedia.org/wiki/Relacja_rodzinna
http://yakipl.republika.pl/krewni.html
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=746
http://pl.wikipedia.org/wiki/Przegl%C4% ... 4%85#dziad

Tablica przodków
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tablica_przodk%C3%B3w

Wyrazy zapomniane i zmienione
http://grzegorj.w.interia.pl/popraw/zmnort05.html
http://grzegorj.w.interia.pl/popraw/pokrze.html
http://www.jezyk.wortale.net/118-Termin ... actwa.html

Przypuszczam, że „wyrazy zapomniane i zmienione” , dotyczą określonego regionu Polski, ponieważ wielu z nich nie trafiłam
w książce Mieczysława Szymczaka wymienionej w pierwszym poście.

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Genealogia

Granice badań genealogicznych

Zdarza się, że w rodzinie pojawiają się osoby, z którymi pozostałe nie są związane pokrewieństwem. Nie ma wątpliwości, że w zakresie zainteresowania genealogii pozostają osoby powinowate, wchodzące do szeroko rozumianej rodziny poprzez akt małżeństwa z jednym z członków "prawdziwej" rodziny. W szerszych ujęciach dotyczy to także szeregu skoligaconych ze sobą osób i rodzin, dla których ciąg kolejnych koicji wyłącza dalsze relacje spod pojęcia powinowactwa i klasycznego ujęcia rodziny (np. rodzeństwo bratowej męża osoby X nie należy do tradycyjnie rozumianej rodziny tej osoby). Do koligacji takich należy również pojęcie tzw. rodzeństwa przybranego. W badaniach historycznych dalekie koligacje nie stanowią przeszkody ku zajmowaniu się powiązaniami o charakterze rodzinnym, wręcz przeciwnie, zwłaszcza w dynastiach rodów panujących, są przedmiotem żywego zainteresowania.

Prawdziwe wątpliwości co do zakresu genealogii pojawiają się w przypadku:

oddzielenia pokrewieństwa prawnego od biologicznego pochodzenia osób (zobacz pokrewieństwo prawne a faktyczne),
wychowywania dziecka przez osoby inne niż rodzice faktyczni, a nawet prawni (i traktowania ich przez dziecko jako jedynych właściwych – często przy niewiedzy samego dziecka, lecz wiedzy pozostałych członków rodziny),
dzieci przybranych (zobacz zakres wykorzystywanych faktów genealogicznych).
Rozstrzygnięcie tych wątpliwości musi pozostawać indywidualną decyzją genealoga, choć podlegać może ocenie osób (nie)znajdujących się na szeroko rozumianym drzewie genealogicznym.

_________________
Pozdrawiam Danka

Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
ks. Jan Twardowski

Witam!
W WBC w piśmie "Światło" z 1897r. Nr3 na str.10, jest artykuł "Pokrewieństwa":
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=177189&from=latest
Pozdrawiam. Jolanta Fontowicz

_________________
Jolanta Fontowicz

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publica ... 4746&tab=3
Gazeta Polska: codzienne pismo polsko-katolickie dla wszystkich stanów 1924.09.09 R.28 Nr208


Powikłanie pokrewieństwa.
Jak donosi "Münchener Zeitung", w pewnej wiosce pod Würzburgiem odbyły się jednocześnie dwa śluby, których skutkiem będzie niezwykłe powikłanie stosunków rodzinnych.
Mianowicie, młodzieniec 25-letni poślubił tam wdowę 45-letnią, posiadającą z pierwszego małżeństwa córkę 24-letnią, a panna ta poślubiła, liczącego około 50 lat, ojca oblubieńca swej matki.
W ten sposób ojciec stał się szwagrem swego syna, a jednocześnie jego zięciem. Młoda zaś małżonka 50-letniego męża stała się teściową swej własnej matki, a szwagier jej jest jednocześnie jej teściem.
Jeżeli więc oba te małżeństwa będą miały dzieci, to stopnia pokrewieństwa ich potomstwa nie określą chyba najwprawniejsi prawnicy.
...
Pomieszanie z poplątaniem, bo jeszcze:
- córka z pierwszego małżeństwa żony, jest dla jej młodego męża pasierbicą.
- tak samo syn z pierwszego małżeństwa męża, jest dla jego młodej żony pasierbem.

_________________
pozdrawiam Grażyna
bugakg@gmail.com

"Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim''

Jako uzupełnienie i ciekawostka: http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_nad_Rodzina/Studia_nad_Rodzina-r2013-t17-n2_(33)/Studia_nad_Rodzina-r2013-t17-n2_(33)-s113-126/Studia_nad_Rodzina-r2013-t17-n2_(33)-s113-126.pdf

_________________
Pozdrawiam, Paweł
poszukuję: Wietrzykowski, Wyzuj, Gibowski, Sławek

Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci.