http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publica ... 5506&tab=3Gazeta Polska: codzienne pismo polsko-katolickie dla wszystkich stanów 1925.09.26 R.29 Nr222
Cukrownie w Polsce. Nr. 260 "Gaz. Warsz." z dnia 22 bm. poświęcony jest cukrownictwu w Polsce. Znajdujemy tam na ten temat długie opisy, z których podajemy tylko krótkie wyciągi, sądząc że naszych czytelników zainteresuje stan naszego wielkiego przemysłu, który daje dziesiątkom tysięcy robotnikom zatrudnienie. tysięcy robotnikom zatrudnienie.
Cukrownictwo w ,Polsce. należy do tej kategorji gałęzi wytwórczych, które swoją pracę całkowicie opierają na przerobie krajowych surowców. Począwszy od nasion, oraz buraków o wysokiej zawartości cukru, Polska posiada. własny węgiel, wapno i smary, a te surowce i materjały stanowią podstawę w przemyśle cukrowniczym. Jeżeli do tego dodamy nadmiar rąk roboczych do pracy, oraz (...)
Cukrownia Kościańska S.A.Założona w r. 1881. Olbrzymie turbiny parowe o sile 1500 H. P. każda, dają energję do poruszania wszelkiego rodzaju aparatów odbiorczych w fabryce. Zdolność wytwórcza cukru konsumcyjnego wynosiła w 1921 r. 40 proc, a w 1923 r., dzięki przejściu z systemu stefenowskiego do dyfusyjnego produkcja cukru białego wynosiła już 80 proc, a od 1924 r. aż 100 procent. W bieżącym roku przebudowano pod nadzorem sił fachowych cukrownię, a moianowicie pewne jej oddziały, osiągając przerób zamiast 12 000 ctr. buraków po przebudowie aż 17 000 ctr. metrycznych. Liczba robotników wynosi przeszło 800.
...
Cukrownia w Gostyniu, Spółdziełnia z ograniczoną odpowiedzialnością została założona w r. 1897, z kapitałem zakładowym, wynoszącym 970,000 marek niemieckich., Produkcja cukrowni wynosi dzisiaj zaledwie 68 proc. przedwojennej. Maszyny turbinowe najnowszego systemu posiadają siłę 900 H. P. Cukrownia zatrudnia około 750 robotników.
...
Cukrownia w Miejskiej Górce. Cukrownia ta, jako Towarzystwo z ogr. poręką została założona przed kilkudziesięciu laty z kapitałem zakładowym 1 000 000 nurek niemieckich. Zatrudnia 600 robotników. Produkcja obecna wynosi 85 proc. przedwojennej.
...
Cukrownia w Zdunach S. A. Założona w r. 1881. Zatrudnia około 600 robotników. Obecnie zarząd zamyśla o zelektryfikowaniu fabryki.
...
Cukrownia Witaszyce T. z o. p. Rok założenia 1898. Kapitał zakładowy wynosi 605 740 zł. Zatrudnia około 700 robotników. Produkcja cukru wynosi 65 proc.
...
Cukrownia w Środzie T. A. Założona w r. 1880. Kapitał zakładowy wynosi obecnie 1000 000 zł. Nowoczesne maszyny i aparaty posiadają łączną siłę 1100 H. P . Produkcja cukru wynosi 60 proc. przedwojennej. Zatrudnia przeszło 800 robotników.
...
Cukrownia we Wrześni T. A. Rok założenia 1881. Kapitił zakładowy wynosi obecnie 810 000 zł. Siła maszyn wynosi 1075 H. P.
Ilość zatrudnionych robotnikówokoło 500.
...
Cukrownia Opalenica T. A. Założona w r. 1889 z kapitałem zakładowym 1440 000 marek niemieckich. Posiada maszyny parowe o sile 2000 H. P. Zatrudnia 1000 robotników.
...
Cukrownia Kruszwica S. A. Założona w roku 1881. Kapitał zakładowy po przewalutowaniu wynosi 3 000000 zł. Zatrudnia 362 robotników. Produkcja w ostatniej kampanji wynosiła 130 692 ctr. metr. cukru białego. Zysk brutto za rok 1923 24 przyniósł 343 362,07 zł.
...
Cukrownia w Mątwach Spółka z o. por. Założona w 1880 r. z kapitałem zakład. 2 milj. marek niem. Posiada turbiny parowe o sile 2000 H.P.
Zatrudnia 750 robotników. Produkcja wynosi 60 proc. przedwojennej.
...
Cukrownia Kujawy Tow. Akc. Pierwotnie powstała tylko jedna cukrownia w Janikowie, zał. w r. 1875, w pięć lat później druga w Pakości. W obu cukrowniach kapitał zakładowy wynosił po 1 milj. marek niem., obecnie w pierwszej wynosi 500000 zł, w drugiej 3 600 000 zł. Obecnie pracuje w obu cukrowniach około 2000 robotników, a wspólna siła maszyn parowych wynosi przeszło 4000 koni parowych. Produkcja obu fabryk wynosi 479 440 ctr.
...
Cukrownia w Żninie T. z o. p. Założona w r. 1894. Kapitał zakładowy 1 000 000 złotych. Zatrudnia 710 robotników. W roku 1923 wyprodukowano 1 633 000 ctr.
...
Cukrownia Chełmża. Założona została w roku 1881. Kapitał zakładowy wynosi obecnie 1925 000 zł. W chwili obecnej zatrudnia fabryka około 1000 robotników, produkcja, roczna cukru osiąga 19 934 tonn, co stanowi 66 proc. produkcji przedwojennej.
...
Cukrownia w Świeciu Tow. z ogr. por. Założona w r. 1883, a przebudowana gruntownie w r. 1925. Posiada maszyny o sile 825 H. P. Produkcja waha się pomiędzy 40 a 50 tys. ctr. metr.
...
Warszawskie Tow. Fabryk Cukru. Jest to największe przedsiębiorstwo przemysłu cukrowniczego w Rzeczypospolitej. Założone zostało w roku 1873, z kapitałem zakładowym 1800 000 rubli, powiększonym później do 6 500 000 rubli. Obecnie po przerachowaniu kapitałów i majątku na złote polskie, kapitał zakładowy T-wa wynosi 12 350 000 zł. Do Twa należy ogółem następujących ośm fabryk cukru:
Dobrzelin, posiada jedną z największych rafineryj w Polsce, Ostrowy, Łanięta, Tomczyn i Marja w powiecie kutnowskim,
Model i Sanniki (nieczynna) w powiecie gostynińskim, wreszcie Izabelin w powiecie ciechanowskim.
Produkcja łączna wszystkich fabryk wynosi 25 tys. tonn czyli 250 tys. centnarów metrycznych cukru białego.
Ogólna siła maszyn parowych wynosi 2517 koni parowych. Liczba zatrudnionych robotników przed wojną wynosiła mniejwięcej 2700, obecnie zsś, po zastosowaniu nowoczesnych ulepszeń technicznych w produkcji, około 1840. Obrót pieniężny T-wa wynosi rocznie około 15 milj. zł., zaś zysk brutta w kampanji roku ubiegłego z górą miljon złotych.
...
Cukrownia Brześć Kujawski Sp. Akc. Rok założenia 1894. Cukrownia produkuje rocznie 108 000 ctr. cukru. Kapitał akcyjny wynosi 4 800 000 zł.
...
Cukrownia Borowiczki Sp. Akc. Założona w 1900 roku z kapitalem zakładowym 600 000 rubli, obecnie 1 848 000 zł. Posiada maszyny o sile 380 H. P., zatrudniając przytern 350 robotników. Produkcja wynosi 85 proc. przedwojennej.
...
Cukrownia Trawniki. Rok założenia 1900. Produkcja cukru wynosi 30 tys. ctr. rocznie.
...
Cukrownia w Józefowie Sp. Akc. Została założona w r. 1865 z kapitałem zakładowym obecnie przewalutowanym 3 780 000 zł. Zatrudnia 600 robotników, a produkcja wynosi 60 proc. przedwojennej.
...
Cukrownia i Rafinerja Zbiersk. Założona w roku 1884 o 21 km. od Kalisza. Produkuje 72 000 ctr. cukru. Kapitał akcyjny wynosi 8 575 000 zł.
...
Cukrownia Lublin p. Akc. Założona w roku 1894 z kapitałem zakładowym 2 000 000 rubli, który obecnie wynosi 5 184 000 zł.
Produkcja wynosi 43 200 ctr. cukru.
...
Cukrownia Nieledew Sp. Akc. Kapitał akcyjny wynosi 2 250 000 zł. Produkcja wynosi 30 000 ctr. cukru.
...
Cukrownia Garbów Sp. Akc. Założona w r. 1908 w powiecie puławskim z kapitałem zakładowym 1 890 000 zł. Produkcja wynosi 30 000 ctr. metr. cukru.
...
Cukrownia, Dobre" Sp. Akc. Powstała w 1908 r. w powiecie nieszawskim. Posiada maszyny o sile 750 H.P. i zatrudnia około 850 robotników. Produkuje podczas jednej kampanji 90 000 ctr. metr. cukru.
Oprócz tych ważniejszych cukrowni, posiadamy w Polsce jeszcze wiele innych mniejszych, jak: Cukrownia Ciechanów (zał. 1882),
Cukrownia Wieluń Sp. Akc. (zał. 1912),
Tow. Cukrowni Krasiniec Sp. Akc, pow. ciechanowski, (zał. 1866),
Tow. Akc. Fabryki Cukru "Cielce" w pow. tureckim (zał. 1854),
Cukrownie Babin Tomachowo i Korzec na Wołyniu,
Cukrownia i Rafmerja "Gosławice" S. K. (zał. 1912),
z nowszych zaś: Cukrownia Chodorów T. A. w Małopolsce (zał. 1922) i
Cukrownia "Mała Wieś" Sp. Akc. (zał. 1923) 11 mil od Wyszogrodu.
Jedną z najstarszych cukrowni jest Cukrownia "Strzelce" założona w roku 1843 z kapitałem zakładowym 450 000 rubli, obecnie zaś 956 324 zł. Produkcja wynosi 17 000 ctr. cukru. Zatrudnia 300 robotników.
Najmłodsza zaś jest Cukrownia w Chorodence, założona w r. 1925. Przewidziana produkcja 1800 wagonów rafinady w połączeniu z Cukrownią w Przeworsku. Ilość robotników 1600.
...