Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne GNIAZDO

https://www.codziennypoznan.pl/artykul/ ... o-wolnosci
Józef Grygier – droga do wolności
Autor: Andrzej Goliński
foto zbiory prywatne Andrzej Goliński15.07.2018

Jest to historia spisana wyłącznie na podstawie zachowanych zdjęć z albumu odnalezionego na terenie Poznania.
Czyżby w momencie porzucenia albumu nie miał kto go przejąć jako pamiątkę rodzinną.
Odnalezienie tego albumu to dla mnie przyczynek, do pójścia śladem wojennego szlaku i czasu powojennego Józefa Grygiera.
Józef Grygier urodził się 14.02.1900 r. (brak miejsca ur.) zmarł 15.09. 1967 r. w Poznaniu i został pochowany na cmentarzu komunalnym na Junikowie w Poznaniu. Józef Grygier żołnierz najpierw przedwojennego Wojska Polskiego a następnie nowo formowanych Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR– potocznie nazwanych – Armią Andersa
Nieznane są okoliczności w jakich się znalazł Józef Grygier na terenach Rosji Sowieckiej. Można przypuszczać że dostał się do niewoli sowieckiej w momencie napaści ZSRR w 1939 r. w wyniku układu Ribbentrop – Mołotow i został osadzony w obozie jenieckim być może przejściowym, co ułatwiło rekrutację do powstającej Armii Andrersa.
Podpisanie przez Józefa Grygiera, niektórych zdjęć pozwala na dokładniejsze poznanie szlaku, który zaczyna się od sformowania 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty w dniu 15 września 1941 r.w Tatiszczewie koło Saratowa, pod dowództwem gen. bryg. Mieczysława Boruty- Spiechowicza,, która od 29 września rozpoczęła szkolenie bojowe z bronią i sprzętem. Po podpisaniu w Moskwie w dniu 4 grudnia 1941 r . układu Sikorski- Majski podjęto decyzję o przegrupowaniu dywizji do jednej środkowoazjatyckiej republiki ZSRR. Stosowny rozkaz wydano 5 stycznia 1942 r., a już od 20 stycznia rozpoczęto przegrupowanie do Dżałał-Abad wKirgizji, które zakończono 8 lutego 1942 r.
Choroby malaryczne, epidemie żółtaczki, dezynterie, nie przeszkodziły na osiągnięcie pełnegostanu osobowego dywizji w marcu 1942 r. W wyniku braku porozumienia na linii Sikorski-Stalin, podjęto decyzję o wyprowadzeniu dywizji, przez Iran do Iraku 9 sierpnia 1942 r.
Rozkazem gen. Władysława Sikorskiego z dnia 12 września podjęto reorganizację polskich jednostek znajdujących się na terenach Bliskiego Wschodu, przyjmując nazwę dla nich – „ Armia Polska na Wschodzie ”. Zreorganizowana dywizja w dniu 7 marca 1943 r. przyjęła nową nazwę - 5 Kresowa Dywizja Piechoty wchodzącą w skład 2 Korpusu Polskiego. Dowództwodywizji obejmuje gen. bryg. Nikodem Sulik
Na przełomie sierpnia i września 1943 r. następuje przegrupowanie dywizji na tereny Palestyny, gdzie następuje uzupełnianie składu osobowego i szkolenia taktyczne.
W styczniu 1944 r. dywizja zostaje przesunięta do Egipty do Port Said i zaokrętowana na statkitransportowe. Lądowanie dywizji na ziemi Włoskiej w Taranto, następuje w dniu 21 lutego 1944 r. Szlak bojowy dywizji rozpoczyna się od działań obronnych nad rzeką Sangro na odcinku Castel s. Vincenzo - wzgórze 850. Następnie dywizja przechodzi do działańofensywnych w rejonie Loreto , toczy boje w rejonie Loreto, w Apeninach Emiliańskich nad rzeką Senio. Rozpoczyna ciężkie walki o Bolonię zakończone jej zdobyciem 21 kwietnia 1945r.
Po zakończeniu działań okupacyjnych we Włoszech, w czerwcu 1946 dywizja zostajeprzetransportowana na tereny Anglii, gdzie następuje stopniowe rozformowanie wszystkich oddziałów.
Od 7 września rozpoczęto zapisy do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Zdecydowana większość jej żołnierzy pozostała na emigracji, a co niektórzy jak Józef Grygier postanowili wrócić do kraju, do swoich rodzin, licząc na możliwość włączenia się w struktury odbudowy kraju.
Na podstawie zdjęć starałem się ustalić chronologię przebytego szlaku wojennego Józefa Grygiera. Nie brakuje zdjęć powojennych, na których oprócz Grygiera pojawiają się także inne postacie co można przypuszczać że są to najbliżsi członkowie rodzinny.
Na cmentarzu komunalnym na Junikowie odnalazłem miejsce pochówku, w biurze cmentarza istnieje nadal zapis w księgach o dokładnej lokalizacji 21-4-5-184, a także zapis o braku opłacenia od 1987 r. Brak informacji o dalszych działaniach w stosunku do tego miejsca.
Na zdjęciu poniżej stan obecny na 08.07.2018
Miejsce pochówku nie jest oznakowane jakąkolwiek tabliczką. Nie opłacony grób zagrożony jest likwidacją.
Może przyszedł czas na przeniesienie na inną zbiorową kwaterę, chociażby z informacją o dacie urodzenia i śmierci, przecież bez tych ludzi nie byłoby jakiejkolwiek Polski.

Zdjęcia z albumu przy końcu strony pod powyższym linkiem.
...
e-kartoteka:

Józef Grygier *14.02.1900 Plewiska
https://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19 ... BFRRrRWUvg
https://szukajwarchiwach.pl/53/474/0/19 ... X7caFgDTcw
skan 765-766

http://www.poznan.pl/mim/necropolis/search.html
Józef Grygier
(1900-02-14 – 1967-09-15)
pole:21 kwatera:4 rząd:5 miejsce:184
grób opłacony: nie
...
http://powstancy-wielkopolscy.pl/search
Grygier, Józef
Rodzice: Józef, Weronika Stefańska
Ur.: 1900-02-14, Plewiska (Poznań )
Uchwała Rady Państwa nr: 11.12-0.913 z dnia 1958-11-12
Opis:
Wstąpił do tajnej organizacji wojskowej w Poznaniu w listopadzie 1918 r. pod kierownictwem kpr. Przybeckiego. W dniu 27.12.1918 r. brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku przy zdobywaniu Prezydium Policji oraz koszar na Sołaczu pod dowództwem kpr. Szukały. W nocy z 5 na 6 stycznia 1919 r. brał udział przy zdobywaniu lotniska na Ławicy pod dowództwem ppor. Pniewskiego. W lutym 1919 r. został przeniesiony do Sądu Doraźnego w Poznaniu. 01.03.1920 został przydzielony do obsługi pociągu pancernego "Bartosz Głowacki" i brał udział w walkach na froncie wschodnim. 01.04.1921 r. został przeniesiony do Wojskowej Prokuratury DOK nr VII w Poznaniu, gdzie służył do 01.09.1939 r. jako podoficer zawodowy w stopniu sierżanta na stanowisku protokolanta. 18.09.1939 r. został internowany pod Tarnopolem przez wojska radzieckie i przebywał w obozie na terenie ZSRR. W sierpniu 1942 r. wstąpił jako ochotnik do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. skąd w sierpniu 1943 r. został ewakuowany na środkowy wschód. W grudniu 1943 r. brał udział w walkach na froncie włoskim służąc w 2 kompanii baonu Strzelców. Dnia 18.12.1946 r. został ewakuowany do Anglii, skąd 12.05.1947 r. powrócił do Polski. Pracował : od 01.06.1947 r. jako kontroler w "Czytelniku", od 01.01.1950 do 28.02.1951 w "Ruchu", od 04.03.1951 kasjer Związku Spółdzielni Mleczarskich. Dowody: zaświadczenie służby wydane przez CAW nr 1597 z dnia 08.04.1948.

akt ślubu rodziców Józefa:
Parafia katolicka Komorniki (Poznań), wpis 18 / 1899
Joseph Grygier (21 lat) ojciec: + , matka: Anna z domu Maćkowiak
Veronica Stefańska (20 1/2 lat) ojciec: Valentinus , matka: Marianna z domu Knajdek

_________________
pozdrawiam Grażyna
bugakg@gmail.com

"Człowiek żyje tak długo, jak długo trwa pamięć o nim''